Why Putin is playing a dangerous game with NATO

2025-09-24 11:19:00 / EDITORIAL NGA GIDEON RACHMAN
Why Putin is playing a dangerous game with NATO

How committed is NATO to defending the Baltic states? That was the question Vladimir Putin was indirectly asking when Russian fighter jets violated Estonian airspace last week.

NATO’s public stance is clear: the 32-nation alliance will defend every inch of its territory. That pledge is on display at the Tapa military base in Estonia, near the Russian border. Tapa – which means “kill” in Estonian – was once a Soviet air base. Today it is the main base for the Estonian military and a British-led NATO battle group.

Troops from the Royal Tank Regiment had just arrived when I visited Tapa last week. Along with a smaller French contingent, they have an impressive arsenal of weapons at their disposal – including Challenger 2 tanks, Archer artillery systems and Griffon armoured vehicles.

British, French and Estonian troops have an integrated command structure and would enter battle together – if a Russian invasion of Estonia ever occurred.

The soldiers at Tapa are trained to repel a full-scale Russian attack. But Western planners think it is more likely that Russia will initially act gradually – carrying out small, obscure operations to test NATO’s response and unity.

The violation of Estonian airspace last week fits into this pattern, especially when you consider that it followed a major incursion by Russian drones into Poland last week. Some of the drones were shot down by NATO aircraft, and the allies have deployed more aircraft to the eastern border.

NATO will discuss this week how to respond to the violation in Estonia. Some within the alliance argue that, in the future, NATO should shoot down Russian planes that violate its airspace. But others, particularly in the United States, believe that would be a dangerous escalation.

Russia could gradually increase provocations to test these hidden divisions within NATO. One much-discussed scenario is an incursion by Russian ground troops into one of the Baltic states – perhaps under the pretext of protecting ethnic Russians.

The Kremlin’s ultimate goal is to show that NATO’s Article 5 mutual security guarantee is invalid. If the Russians could prove this, then they could try to take over smaller European states one by one – without having to face the combined might of NATO.

Pikëpyetja kryesore për Moskën është reagimi i Uashingtonit. SHBA ofron rreth 40% të kapaciteteve ushtarake të NATO-s në Evropë dhe disa nga aftësitë më të përparuara të saj. Ka gjithashtu trupa amerikane në shtetet baltike. Një njësi artilerie Himars kreu së fundmi stërvitje në Tapa, dhe pritet të mbërrijë së shpejti edhe një kompani tankesh amerikane.

Por nëse rusët do të ndërmerrnin ndonjëherë një inkursion të madh në Estoni ose në një vend tjetër të NATO-s, lind pyetja e qartë: si do të reagonte Donald Trump? Siç e shprehu javën e kaluar ish-ministri i jashtëm i Lituanisë, Gabrielius Landsbergis: “Nëse ndodh një inkursion dhe një sulm… çfarë mund të presë Putini? Flotën e Gjashtë amerikane që hyn në Baltik apo një thirrje për t’u takuar në Alaskë?”

Nën sipërfaqe, ekziston tension i vërtetë mes administratës Trump dhe aleatëve balltikë. Në Uashington, kam dëgjuar ankesa për “estonianizimin” e politikës së jashtme evropiane – një referencë ndaj faktit se Kaja Kallas, shefja e politikës së jashtme të BE-së, është ish-kryeministre e Estonisë. Për disa në administratën Trump, baltikët shihen si tepër agresivë në qëndrimin e tyre ndaj Putinit. Në një takim të nivelit të lartë në Pentagon, zyrtarë baltikë u akuzuan se ishin “ideologjikë” në kundërshtimin e tyre ndaj Rusisë.

Dyshimi është i ndërsjellë. Në korridoret e ministrisë së jashtme estoneze javën e kaluar – jashtë zyrave të zyrtarëve më të lartë – pashë një riprodhim të madh të tabelës së votimit nga debati i OKB-së për Ukrainën në shkurtin e kaluar, në të cilin SHBA votoi së bashku me Rusinë. Mesazhi ishte i qartë: mos supozoni se Amerika e Trump-it është në anën tonë.

Vendet më të mëdha evropiane janë shumë më të qëndrueshme sesa administrata Trump në këmbënguljen e tyre për nevojën për të kundërshtuar agresionin rus. Por ato janë gjithashtu shumë nervoze për idenë e përballjes me Rusinë pa SHBA-në përkrah – mjafton të shihen debatet për mundësinë e një “force evropiane sigurie” në Ukrainë, pa një “garanci” amerikane prapa saj.

Por ndërkohë që NATO përballet me pasiguri, edhe rusët përballen me të njëjtën gjë. Trump është aq i paparashikueshëm saqë reagimet e tij në një krizë ndërkombëtare nuk mund të parashikohen. Shumë analistë të Trump menduan se ai nuk do ta autorizonte kurrë pjesëmarrjen amerikane në bombardimet mbi Iranin. E megjithatë, ai pikërisht këtë bëri.

Edhe nëse Amerika do të qëndronte mënjanë në një krizë në Balltik, britanikët, francezët, gjermanët dhe kanadezët kanë të gjithë trupa të vendosur atje, të betuar për të luftuar. Polonia dhe Finlanda – të dyja kombe të armatosura mirë – e dinë se siguria e tyre është ngushtësisht e lidhur me fatin e Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë. Ata gjithashtu, me shumë gjasa, do t’i mbronin shtetet baltike.

It would be a fool’s errand for Putin to test the will of NATO countries to defend the alliance’s eastern border. Unfortunately, as the world discovered when Russian forces advanced on Kiev in 2022, Putin is more than capable of making fools errands./ Financial Times

Happening now...