The next affair, Balluku and Berberi "fixed" energy tenders, the beneficiary being "Net Group"

One of the things that contributed to the collapse of the system on June 21, 2024 in our country was the lack of planning for infrastructure projects in relation to energy projects, projects which are under investigation by the Special Prosecution Office.

It should be noted that the construction of new roads requires relocations and changes to transmission lines, such as the case of Thumanë-Kashar and the Outer Ring Road.

The irony with the Transmission System Operator projects is the fact that the former partner of the former Director of the Albanian Road Authority Evis Berberi, Valter Begaj, appears on the scene. The latter has been arrested together with Evis Berberi, after the former Director of the ARRSH is accused of having transferred public funds to the company for profit purposes, transferring them to another company.

According to electrical engineer Azmer Dulević, public companies in the energy sector have problems with the administration of public funds.

"Unfortunately, I must say that it is one of the sectors where the greatest abuses have occurred, in all these 34 years in the country and the sector where these abuses have occurred, the lack of investment, the lack of production," said Eng. Dulevich to "Vetting".

In 2019, Valter Begaj's company "Net Group" together with "ILLYRIAN CONSULTING ENGINEERS" sh.pk won the tender for the supervision of works during the implementation of works contracts, foreseen in the investments of OST sh.a. for 2019 with a winning bid of 13 million lek or 100 thousand euros. Even "ILLYRIAN CONSULTING ENGINEERS" sh.pk is part of the consortium of companies that won the concession of the Milot-Thumana road segment, together with "Gener 2", "IDK-KONSTRUKSION". This concession is a scandal previously highlighted by the "Vetting" editorial office, as in a possible conflict of interest, former/deputy prime minister Balluku signed the VKM for the family member of her subordinate Blendian Dalipi, the current administrator of the Distribution System Operator.

These contracts may be related to one of the most notorious projects of the Transmission System Operator and the Ministry of Infrastructure for the construction of the Tirana-Rrashbull transmission line (Energy Ring) financed by a loan of 45 million euros and divided into two components (lots) the Tirana-Rrashbull line and the 110 kV Tirana Ring. This project under the leadership of administrator Skerdi Drenova and minister Belinda Balluku has been amended several times, the costs have increased by about 25% more than the initial total value and there are still elements of the agreement that raise questions about late payment interest. In the report of the Supreme State Audit, this is presented as one of the most problematic projects of the Transmission System Operator.

Kontrata për këtë projekt është firmosur me kompaninë portugezese “Efacec Engenharia e Sistemas, S.A” në 14 nëntor 2018, pra rreth 7 vite më parë dhe kompania do të rezultonte me problemet me aksionerët. Megjithatë, përmes amendamenteve të njëpasnjëshme, sidomos me amendamentin nr. 3, afatet u shtynë deri në mars 2024 për seksionin 1 dhe gusht 2025 për seksionin 2 ndërsa vlera totale e kontratës u rrit në 23,9 milionë euro.

Kjo rritje prej mbi 4.7 milionë euro është justifikuar nga kontraktori me kërkesat e tij për kompensime shtesë, të paraqitura periodikisht që prej vitit 2020, duke përfshirë pretendime për vonesa nga pandemia, rritje çmimesh ndërkombëtare dhe kërkesa të drejtpërdrejta për përshkallëzim të kostos së kontratës. Këto pretendime u shtuan në takimet e vitit 2022, ku kontraktori kërkoi rishikim të çmimit dhe afatit ndërsa OST-ja nuk kishte marrë ende vendim përfundimtar, duke e lënë kontratën të hapur ndaj rritjeve të mëtejshme të kostos.

Pavarësisht detyrimeve të kontraktorit, situata në terren për nënstacionin Rrashbull mbetet një prej dështimeve më të dukshme. Për më tepër, kolaudimet e punimeve janë kryer nga grupe të ngritura me urdhra të brendshëm të OST-së, por një pjesë e anëtarëve të këtyre grupeve nuk posedonin licencat e detyrueshme, duke shkelur në mënyrë të drejtpërdrejtë ligjin nr. 8402 “Për kontrollin dhe disiplinimin e punimeve të ndërtimit”.

Nga ana tjetër, projekti ka vuajtur edhe nga kaosi teknik dhe institucional i krijuar nga ndryshimet e pandërprera të konfigurimit të linjës. Sipas marrëveshjes së huas, linja duhej të ndërtohej për 220 kV. Në mbledhjen e Këshillit Teknik më 14 nëntor 2016, Këshilli vendosi që linja të ndërtohej me shtylla për 400 kV, por me përcjellës vetëm për 220 kV, duke krijuar një projekt hibrid jashtë parashikimeve të huas dhe studimit fillestar.

Pra, pavarësisht rritjes së vlerës së kontratës, zbatimi praktik ka mbetur pas, duke krijuar një tjetër mospërputhje të thellë midis fondeve të shpenzuara dhe volumit real të punimeve.

E njëjta gjë ka ndodhur edhe me kontratën e Lotit 2, e cila është nënshkruar në nëntor 2018 me kompaninë e huaj “Energoinvest Sarajevo, Bosnjë & Hercegovina” dhe ka hyrë në fuqi në maj 2019 si projekt me me “çelësa në dorë”, në objektin e së cilës përfshihen furnizimi i mallrave dhe pajisjeve, instalimi i tyre dhe punimet e ndërtimit me vlerë 18,4 milionë euro. Kjo kontratë është amenduar duke i shkuar kostot në 19,9 milionë euro. Por edhe vlera e kontratës së konsulentit “Fichtner Bauconsulting GmbH” është rritur me 75%, duke sjellë rritje të kostos në vlerën 1,8 milionë euro, i cili është njëkohësisht edhe mbikqyrësi i projektit.

EFACEC, në pronësi të një njeriu të sanksionuar nga SHBA dhe Britania e Madhe
Nga verifikimet e “Vetting” rezulton se rreth 70% të aksioneve të kompanisë “Efacec Engenharia e Sistemas, S.A” kanë qenë deri në vitin 2020 në pronësi të Isabel Dos Santos, që deri para disa viteve sipas revistës “Forbes” konsiderohej si gruaja më e pasur në Afrikë, tashmë e zbritur nga froni.
Ajo është e bija e ish presidentit të Angolës, të ndjerit José Eduardo dos Santos, që ka qeverisur Angolan për gati 3 dekada. Në fakt, në janar 2020 do të publikohej skandali “Luanda Leaks”, një investigim nga Konsorciumi Ndërkombëtar i Gazetarëve Investigativë (ICIJ) dhe 36 media partnere, ku evidentohen afera të Isabel Dos Santos, që dyshohet se duke patur ndikimin nga pushteti i babait e bënë dos Santos gruan më të pasur të Afrikës dhe e lanë Angolën, të pasur me naftë dhe diamantë, ndër vendet më të varfra në botë.

Por si e mori nën kontroll Dos Santos kompaninë portugeze?

Në qershor 2015, Isabel dos Santos bëhet aksionerja kryesore e kompanisë portugeze Efacec Poëer Solutions, duke blerë aksionet nga grupet José de Mello dhe Têxtil Manuel Gonçalves për rreth 200 milionë euro. Blerja u realizua përmes kompanisë offshore Winterfell Industries (e themeluar nga ajo), në partneritet me shoqërinë shtetërore angolase “ENDE”, e cila bleu 40% të aksioneve të Winterfell. Sipas të dhënave zyrtare nga regjistri portugez, dos Santos zotëronte 71.73% të EFACEC përmes kompanisë Winterfell 2. Ajo u tërhoq nga aksionet e kompanisë EFACEC në janar 2020, menjëherë pas përfshirjes së saj si e dyshuar në hetimet angoleze, ku EFACEC drejtohej nga Mário Leite da Silva, bashkëpunëtor i ngushtë i Isabel dos Santos, i cili dha dorëheqje sapo nisën akuzat ndaj saj.

Pas shpërthimit të skandalit “Luanda Leaks” në janar 2020, Isabel dos Santos do të shiste pjesën e saj në EFACEC. Madje në Portugali u ndërmorën veprime ligjore pasi prokuroria portugeze urdhëroi ngrirjen e llogarive të saj bankare në fillim të 2020 si pjesë e bashkëpunimit me drejtësinë. Autoritetet portugeze nisën hetime të veçanta për blerjen e aksioneve të EFACEC nga dos Santos , për të shqyrtuar burimin e fondeve.

Më 2 korrik 2020 qeveria portugeze miratoi me dekret shtetëzimin e 71% të aksioneve të EFACEC që zotëroheshin nga dos Santos, duke filluar procesin e menjëhershëm të riprivatizimit. Në total u ngrinë asete të Dos Santos në Angolë dhe Portugali me vlerë mbi 1.5 miliardë dollarësh. Së fundmi, në vitet e fundit Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe dhe Bashkimi Europian kanë vendosur sanksione personale ndaj Isabel dos Santos dhe familjes së saj për korrupsion, duke e ndaluar atë të hyjë në territorin e tyre dhe duke ngrirë pasuri shtesë.

Por “Vetting” ka zbuluar një tjetër problem me projektin e EFACEC në Shqipëri, pasi rezulton se kompania nuk ka patur asnjë punëtor gjatë realizimit të kontratës për periudhën 2019-2021, në vitin 2022 ka patur vetëm një të punësuar dhe në vitin 2023 ka shtuar 3 punëtorë. Ngelet mister se si e ka realizuar projektin dhe pse ish-drejtuesi Skerdi Drenova e ka zgjatur kontratën kur kompania nuk ka patur punonjës.

Por nëse kompania mund të justifikohej se ka marrë nënkontraktorë, si i ka marrë dhjetra miliona euro pagesa nga Operatori i Sistemit të Transmetimit nga dega në Shqipëri që është themeluar në tetor 2018?

Po të analizojmë bilancet financiare, EFACEC nuk ka punëtorë, ndërkohë që xhiroja vjetore maksimale përllogaritet viti 2022 me rreth 60 mijë euro. Ndërkohë që nga viti 2019 e deri në fund të vitit 2023, duke përjashtuar 2022 kemi xhiro vjetore të ardhurash të papërfillshme duke e krahasuar me tenderin që ka marrë nga OST-ja. Me pikëpyetje është edhe pronësia e degës në Shqipëri, pasi nuk rezulton që të ketë asnjë aksioner që të ketë shumicën e aksioneve, sic pretendohet që i ka shteti portugez.

Nga verifikimet tona në terren, ky projekt akoma nuk ka përfunduar dhe janë shkelur përsëri afatet pasi duhet të kishtë përfunduar në korrik 2025.

Në rastin e EFACEC ngrihet një pyetje shumë e rëndësishme:

Si e ka realizuar kompania projektin me nënkontraktor, kur ky i fundit nuk mund të bëjë më shumë se 50% të punimeve sipas ligjit të Prokurimit Publik? Për periudhën 2019-2021 ngelet mister sepse vetë kompania nuk ka punëtor, por edhe nënkontraktori nuk mund të realizojë më shumë se 50% të punimeve.

Vetting u përpoq të kontaktonte kompaninë portugeze, si edhe Operatorin e Sistemit të Transmetimit (OST) për të marrë informacione për vonesën e punimeve, pagesat, nënkontraktorin, nëse kompania portugeze ishte e lidhur realisht me degën në Shqipëri, por deri në publikimin e këtij artikulli asnjëra nga palët e kontaktuara nuk është prononcuar për redaksinë.

Me vetëm 3 punonjës, “EFACEC” mori tenderin 24 mln euro nga Balluku dhe OST

Një nga projektet më famëkeqe të Operatorit të Sistemit të Transmetimit dhe Ministrisë së Infrastrukturës është ai për ndërtimin e linjës së transmetimit Tiranë-Rrashbull (Unaza energjitike) i financuar nga një hua prej 45 milionë euro dhe i ndarë në dy komponentë (lote) linjën Tiranë-Rrashbull dhe Unazën 110 kV të Tiranës. Ky projekt nën drejtimin e administratorit Skerdi Drenova dhe ministres Belinda Balluku është amenduar disa herë, kostot janë rritur rreth 25% më shumë se vlera totale fillestare dhe ka akoma elementë të marrëveshjes që ngrenë pikëpyetje për kamatëvonesat. Në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, ky paraqitet si një prej projekteve më problematike të Operatorit të Sistemit të Transmetimit.

Kontrata për këtë projekt është firmosur me kompaninë portugezese “EFACEC Engenharia e Sistemas, S.A” në 14 nëntor 2018, pra rreth 7 vite më parë dhe kompania do të rezultonte me problemet me aksionerët. Megjithatë, përmes amendamenteve të njëpasnjëshme, sidomos me amendamentin nr. 3, afatet u shtynë deri në mars 2024 për seksionin 1 dhe gusht 2025 për seksionin 2 ndërsa vlera totale e kontratës u rrit në 23,9 milionë euro.

Kjo rritje prej mbi 4.7 milionë euro është justifikuar nga kontraktori me kërkesat e tij për kompensime shtesë, të paraqitura periodikisht që prej vitit 2020, duke përfshirë pretendime për vonesa nga pandemia, rritje çmimesh ndërkombëtare dhe kërkesa të drejtpërdrejta për përshkallëzim të kostos së kontratës. Këto pretendime u shtuan në takimet e vitit 2022, ku kontraktori kërkoi rishikim të çmimit dhe afatit ndërsa OST-ja nuk kishte marrë ende vendim përfundimtar, duke e lënë kontratën të hapur ndaj rritjeve të mëtejshme të kostos.

Pavarësisht detyrimeve të kontraktorit, situata në terren për nënstacionin Rrashbull mbetet një prej dështimeve më të dukshme. Për më tepër, kolaudimet e punimeve janë kryer nga grupe të ngritura me urdhra të brendshëm të OST-së, por një pjesë e anëtarëve të këtyre grupeve nuk posedonin licencat e detyrueshme, duke shkelur në mënyrë të drejtpërdrejtë ligjin nr. 8402 “Për kontrollin dhe disiplinimin e punimeve të ndërtimit”.

Nga ana tjetër, projekti ka vuajtur edhe nga kaosi teknik dhe institucional i krijuar nga ndryshimet e pandërprera të konfigurimit të linjës. Sipas marrëveshjes së huas, linja duhej të ndërtohej për 220 kV. Në mbledhjen e Këshillit Teknik më 14 nëntor 2016, Këshilli vendosi që linja të ndërtohej me shtylla për 400 kV, por me përcjellës vetëm për 220 kV, duke krijuar një projekt hibrid jashtë parashikimeve të huas dhe studimit fillestar.

Pra, pavarësisht rritjes së vlerës së kontratës, zbatimi praktik ka mbetur pas, duke krijuar një tjetër mospërputhje të thellë midis fondeve të shpenzuara dhe volumit real të punimeve.

E njëjta gjë ka ndodhur edhe me kontratën e Lotit 2, e cila është nënshkruar në nëntor 2018 me kompaninë e huaj “Energoinvest Sarajevo, Bosnjë & Hercegovina” dhe ka hyrë në fuqi në maj 2019 si projekt me me “çelësa në dorë”, në objektin e së cilës përfshihen furnizimi i mallrave dhe pajisjeve, instalimi i tyre dhe punimet e ndërtimit me vlerë 18,4 milionë euro. Kjo kontratë është amenduar duke i shkuar kostot në 19,9 milionë euro. Por edhe vlera e kontratës së konsulentit “Fichtner Bauconsulting GmbH” është rritur me 75%, duke sjellë rritje të kostos në vlerën 1,8 milionë euro, i cili është njëkohësisht edhe mbikqyrësi i projektit.

EFACEC, në pronësi të një njeriu të sanksionuar nga SHBA dhe Britania e Madhe
Nga verifikimet e “Vetting” rezulton se rreth 70% të aksioneve të kompanisë “Efacec Engenharia e Sistemas, S.A” kanë qenë deri në vitin 2020 në pronësi të Isabel Dos Santos, që deri para disa viteve sipas revistës “Forbes” konsiderohej si gruaja më e pasur në Afrikë, tashmë e zbritur nga froni.
Ajo është e bija e ish presidentit të Angolës, të ndjerit José Eduardo dos Santos, që ka qeverisur Angolan për gati 3 dekada. Në fakt, në janar 2020 do të publikohej skandali “Luanda Leaks”, një investigim nga Konsorciumi Ndërkombëtar i Gazetarëve Investigativë (ICIJ) dhe 36 media partnere, ku evidentohen afera të Isabel Dos Santos, që dyshohet se duke patur ndikimin nga pushteti i babait e bënë dos Santos gruan më të pasur të Afrikës dhe e lanë Angolën, të pasur me naftë dhe diamantë, ndër vendet më të varfra në botë.

Por si e mori nën kontroll Dos Santos kompaninë portugeze?
Në qershor 2015, Isabel dos Santos bëhet aksionerja kryesore e kompanisë portugeze Efacec Poëer Solutions, duke blerë aksionet nga grupet José de Mello dhe Têxtil Manuel Gonçalves për rreth 200 milionë euro. Blerja u realizua përmes kompanisë offshore Winterfell Industries (e themeluar nga ajo), në partneritet me shoqërinë shtetërore angolase “ENDE”, e cila bleu 40% të aksioneve të Winterfell. Sipas të dhënave zyrtare nga regjistri portugez, dos Santos zotëronte 71.73% të EFACEC përmes kompanisë Winterfell 2. Ajo u tërhoq nga aksionet e kompanisë EFACEC në janar 2020, menjëherë pas përfshirjes së saj si e dyshuar në hetimet angoleze, ku EFACEC drejtohej nga Mário Leite da Silva, bashkëpunëtor i ngushtë i Isabel dos Santos, i cili dha dorëheqje sapo nisën akuzat ndaj saj.

Pas shpërthimit të skandalit “Luanda Leaks” në janar 2020, Isabel dos Santos do të shiste pjesën e saj në EFACEC. Madje në Portugali u ndërmorën veprime ligjore pasi prokuroria portugeze urdhëroi ngrirjen e llogarive të saj bankare në fillim të 2020 si pjesë e bashkëpunimit me drejtësinë. Autoritetet portugeze nisën hetime të veçanta për blerjen e aksioneve të EFACEC nga dos Santos , për të shqyrtuar burimin e fondeve.

Më 2 korrik 2020 qeveria portugeze miratoi me dekret shtetëzimin e 71% të aksioneve të EFACEC që zotëroheshin nga dos Santos, duke filluar procesin e menjëhershëm të riprivatizimit. Në total u ngrinë asete të Dos Santos në Angolë dhe Portugali me vlerë mbi 1.5 miliardë dollarësh. Së fundmi, në vitet e fundit Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe dhe Bashkimi Europian kanë vendosur sanksione personale ndaj Isabel dos Santos dhe familjes së saj për korrupsion, duke e ndaluar atë të hyjë në territorin e tyre dhe duke ngrirë pasuri shtesë.

Por “Vetting” ka zbuluar një tjetër problem me projektin e EFACEC në Shqipëri, pasi rezulton se kompania nuk ka patur asnjë punëtor gjatë realizimit të kontratës për periudhën 2019-2021, në vitin 2022 ka patur vetëm një të punësuar dhe në vitin 2023 ka shtuar 3 punëtorë. Ngelet mister se si e ka realizuar projektin dhe pse ish-drejtuesi Skerdi Drenova e ka zgjatur kontratën kur kompania nuk ka patur punonjës.

Por nëse kompania mund të justifikohej se ka marrë nënkontraktorë, si i ka marrë dhjetra miliona euro pagesa nga Operatori i Sistemit të Transmetimit nga dega në Shqipëri që është themeluar në tetor 2018?

Po të analizojmë bilancet financiare, EFACEC nuk ka punëtorë, ndërkohë që xhiroja vjetore maksimale përllogaritet viti 2022 me rreth 60 mijë euro. Ndërkohë që nga viti 2019 e deri në fund të vitit 2023, duke përjashtuar 2022 kemi xhiro vjetore të ardhurash të papërfillshme duke e krahasuar me tenderin që ka marrë nga OST-ja. Me pikëpyetje është edhe pronësia e degës në Shqipëri, pasi nuk rezulton që të ketë asnjë aksioner që të ketë shumicën e aksioneve, sic pretendohet që i ka shteti portugez.

Nga verifikimet tona në terren, ky projekt akoma nuk ka përfunduar dhe janë shkelur përsëri afatet pasi duhet të kishtë përfunduar në korrik 2025.

Në rastin e EFACEC ngrihet një pyetje shumë e rëndësishme:

Si e ka realizuar kompania projektin me nënkontraktor, kur ky i fundit nuk mund të bëjë më shumë se 50% të punimeve sipas ligjit të Prokurimit Publik? Për periudhën 2019-2021 ngelet mister sepse vetë kompania nuk ka punëtor, por edhe nënkontraktori nuk mund të realizojë më shumë se 50% të punimeve.

Vetting u përpoq të kontaktonte kompaninë portugeze, si edhe Operatorin e Sistemit të Transmetimit (OST) për të marrë informacione për vonesën e punimeve, pagesat, nënkontraktorin, nëse kompania portugeze ishte e lidhur realisht me degën në Shqipëri, por deri në publikimin e këtij artikulli asnjëra nga palët e kontaktuara nuk është prononcuar për redaksinë.

Hoxhara, një tjetër aferë në OST me firmën e Ballukut

Një nga projektet që lidhet me projektet e mësipërme nëpërmjet Eficencës Energjetike është projekti për ndërtimin e linjës së re 220 kv dopjo qark Fier-Hoxharë, si dhe ndërtimi i nënstacionit të ri 220/110/20 kv Hoxharë, bashkë me dy dalje linje 220 kV me fond limit 1,36 miliardë lekë ose 13.6 milionë euro. Ky projekt është në qendër të vëmendjes sepse sipas burimeve konfidenciale për “Vetting”, projektimi i këtij tenderi ka shkelje të mundshme pasi mund të ketë kosto të tejfryrë nga kostoja reale.

Në janar 2023, do të shpallej fituesi i këtij fondi kompania “LA-OR” sh.p.k e Laert Duro me ofertë fituese 13,4 milionë euro. Gara për tenderin ka indicie për korrupsion pasi kompania tjetër konkurrente nuk kishte siguruar ofertën dhe automatikisht do të skualifikohej, duke hedhur dyshimet për tender të paracaktuar.

Sipas auditueses Meri Lika, në tenderat e shtetit ka abuzime në përgjithësi.

“Ka edhe vendosje të paracaktuara të kritereve për të përzgjedhur një person që e kanë paracaktuar që më përpara apo të kritereve absurde, të cilat mundet t’i ketë apo plotësojë vetëm një operator”, tha për “Vetting” audituesja Lika.

Madje në kundërshtim me atë që është përcaktuar në dokumentat e tenderit, është realizuar edhe një tender i dytë “Faza e dytë e punimeve në Nënstacionin 220/110/20 kv Hoxharë” me fond 178,7 milionë lekë ose 1.8 milionë euro shtesë, i fituar pa garë përsëri nga “LA-OR” shpk.

Sipas informacioneve që gjenden në dokumentat standarte të tenderit shtesë, duket qartë që janë punime, të cilat janë preventivuar edhe në tenderin e parë dhe rezulton pagesë e dyfishtë për punë të prokuruara njëherë. Kujtojmë se tenderi i parë ishte me çelësa në dorë dhe sipas këtij kushti, kontraktori është i detyruar të sigurojë plotësimin e objektit të kontratës, edhe sikur ndonjë punim apo pajisje nuk është përmendur në specifikimet e këtij kapitulli.

Ky tender edhe pse shpall ndërtimin e një nënstacioni 220/110/20 kV tërësisht të ri, në fakt nuk është kështu. Për këtë nënstacion do përdoret Autotransformatori 220/110/20 kV me fuqi 100 MËA i cili është pronë e Operatorit të Sistemit të Transmetimit dhe gjendet në nënstacionin e Rrashbullit, Durrës së bashku me pajisje të tjera të demontuara.

Sa më sipër rezulton që ndërtimi i linjës së re 220 kv dopjo qark Fier-Hoxharë me përcjellës, si dhe ndërtimi i nënstacionit të ri 220/110/20 kv Hoxharë, bashkë me dy dalje linje 220 kV, të realizohet me dy faza dhe jo vetëm me një fazë siç përcaktohej në tenderin fillestar. Kosto totale për ndërtimin e plotë të Linjës 220 kv dhe nënstacionit 220/110/20 Hoxharë, është 1,54 miliardë lekë ose 15,4 milionë euro e cila është shumatore e dy tenderëve.

Operatori i Sistemit të Transmetimit ka realizuar disa punë të ngjashme me fondet e veta dhe me financim nga KFW për ndërtimin e linjave 220 kv me dopjo qark dhe ndërtimin e nënstacioneve të reja 220/110/35/20 kV, të cilat janë indicie se kemi të bëjmë me një tender të mbifaturuar.

Shembull për këtë janë dy projekte, ku rasti i parë lidhet me ndërtimin e linjës 220 kV dopjo qark Komsi-Shumat me gjatësi rreth 50 km dhe vlerë 999,9 milionë lekë ose 10 milionë euro. Ky projekt është rreth 32 km më i gjatë se projekti i Hoxharës dhe vlera e ndërtimit në terren malor të thepisur është 20 milion lekë për km. Rasti i dytë është ndërtimi i nënstacionit 220/110/35 kv, Shumat dhe i traktit 220 kv në nënstacionin 220/110/10 kV, Komsi”, me vlerë 720 milionë lekë.

Nëse projektit i zbresim vlerën e Autotransformatorit përafërsisht 2.5 milionë Euro dhe e krahasojmë me vlerën e projektit në çështje, atëherë rezulton që ndërtimi nënstacionit të Hoxharës dhe linja 220 kv dopjo qark Fier-Hoxharë të jetë ndërtuar me dyfishin e vlerës që është ndërtuar linja 220 kV dopjo qark Komsi-Shumat.

Në këtë rast, për vlerën e Autotransformatorit kemi marrë si shembull të ngjashëm kontratën e realizuar përsëri nga kompania “LA-OR” shpk, për KESH-in me vlerë 243 milionë lekë ose 2.4 milionë euro.

Pra, duke analizuar këto procedura si nënstacioni në Fier, Unaza e Tiranës, në Rrashbull, Linja 220 e Koman-Tr 2 dhe mungesa e transformatorit 400 kv në Koman, si pasojë avaria zgjat prej më shumë se 4 vitesh. Të gjitha këto përveç menaxhimit, kanë cënuar edhe sigurinë e furnizimit të vendit me energji elektrike, të cilat faktohen nga raporti brenda OST-së.

Një ndër arsyet kryesore është fakti se në Shqipëri disa nga këto punime janë pa leje ndërtimi, edhe atje ku është dhënë leja e ndërtimit është dhënë në kundërshtim me dokumentacionin teknik dhe ligjor, siç është rasti i rezervuarit në Durrës, rezervuari i Xhafzotaj si dhe tenderat që bëhen me dyfishin e vlerës.

Në rastin e Hoxharës, tenderi është lidhur në shkurt 2023 dhe punimet kanë filluar përpara tetorit 2023, ndërkohë që vendimi për lejen është miratuar në tetor 2023 dhe leja është zbardhur në janar 2024.

Rezulton gjithashtu që për këtë projekt është kryer edhe Vlerësimi i Ndikimit të Mjedisit i thelluar për projektin me datë dorëzimi oferte 18 shtator 2023, ku është shpallur fituese “Xhekiola Beqiri” si Person Fizik. Afati për realizimin e VNM-së të thelluar ka qënë tre muaj pas firmosjes së kontratës e cila sipas parashikimeve të ligjit të Prokurimit Publik nuk mund të firmosej para muajit Tetor 2023. Kjo procedurë si pjesë e detyrueshme për miratimin e lejes së ndërtimit lidhet ngushtësisht me zbardhjen e lejes në 18 janar 2024.

Sa më sipër ekziston dyshimi se për projektin e Fier-Hoxharë, si dhe nënstacionin e të ri 220/110/20 kV Hoxharë, është shkaktuar dëm me fondet publike në vlerën rreth 500 milionë Lekë, pasi ndërtimi linjës 220 kV dopjo qark mund të realizohej në vlerën 4.1 milion Euro për 18.1 Km.

Konkretisht ky projekt ka filluar ndërtimet pa leje ndërtimi dhe dyshohet se leja e ndërtimit është dhënë në kundërshtim me ligjin nga KKT me propozim të Ministrit të Linjës Belinda Balluku. Ky dyshim përforcohet edhe më shumë pasi praktika të ngjashme janë evidente edhe tek vendimet nr 16 dhe nr 17 të datës 17.03.2021, të zbardhur në datë 24.06.2024 nga sekretarja e KKT Adelajda Roka.

Për vendimin nr 16, datë 17.03.2021 i zbardhur në datë 24.06.2024, që është kallëzuar për punime pa leje nga OST-ja, “Vetting” i bëri një kërkesë për informacion Prokurorisë Tiranë në lidhje me kallëzimin dhe ecurinë e tij. Deri në publikimin e këtij materiali nuk kemi patur asnjë informacion nga Prokuroria e Tiranës.

Duket qartë që në këtë projekt apo dhe të tjera si ky, nuk është përmbushur detyrimi ligjor që përcakton vendimi 483, datë 17.06.2022, “Për Miratimin e Rregullës Teknike Për Kushtet Teknike dhe Garantimin e Sigurisë së Instalimeve Elektrike të Tensionit të Lartë, mbi 1 kV.

Doubts are further reinforced by the total blackout that occurred in half of Albania on January 5, 2025, at 5:30 p.m. According to data, the main cause is the distortion of the transmission scheme, malfunctioning with many lines out of service and disconnected.

Even the Tirana Ring Power Project has not yet been completed, even though the contracts were signed in January 2019 and the works should have been completed in July 2025, which shows shortcomings in the exercise of responsibilities and management of the Albanian power sector.

Since October 2024, SPAK has officially begun investigations into the electricity sector for public companies in this sector, without specifying the names of the companies, but to date there has been no official indictment./ Investigative show Vetting

Happening now...

00:00 crossword

Free scheme December 5

23:16 POLITICS

"You and I, Grida, haven't spoken to each other," Braçe gets emotional: My mother tells me you haven't increased my pension in 12 years

23:14 HAPPENING NOW

Another teenager was killed, Martin Can's mother reacts: Don't take our children away

23:04 POLITICS

'The only flag that doesn't know who raised the flag', Bido-Nokas: How much does your suit cost, it's my wealth

22:59 POLITICS

Salijanj/Prençi Movement: Supported by dignified figures in the DP!

22:52 POLITICS

"I can't accept it"/ Braçe comes out against the Minister of Finance: They are favoring large companies that owe the state debts

22:44 POLITICS

Will he challenge Berisha for the post of DP leader? Salianji speaks

22:32 POLITICS

Preç Zogaj: Berisha must pave the way for the youth, he can never come to power again!

22:23 POLITICS

Mërtiri compares the pulpit halls in Durrës and Mirdita: At Salianji there were 30-year-olds, at Berisha there were only old people

22:14 POLITICS

"PD train with 2 locomotives?"/ Keltis Kruja: We are at a crossroads, the party leadership is inflated

22:13 POLITICS

Salianji responds to Berisha: I have held meetings with the structures, the DP should be reformed

22:11 POLITICS

Salianji "stabs" Berisha: Rama does not fall down with music under the office

22:04 POLITICS

"Salianji" Movement/ Journalist: Former MP sought a position in the DP after being released from prison

21:58 POLITICS

The new Salianji-Alimehmeti/Andi Bushati rostrum: Quixotic, Berisha has a bunker party, he doesn't want the help of these...

Want to read more news