English
Luaj me Fjalëkryq
Lajme flash

“Pse mbështetëm hapur fitoren e PD në zgjedhjet e marsit ’92”, ish-ambasadori i SHBA: Socialistët na akuzonin se ishim kundër tyre

7 Dhjetor 2025, 23:38 / POLITIKË ALFA PRESS

“Pse mbështetëm hapur fitoren e PD në zgjedhjet e marsit

Ish-ambasadori amerikan në Shqipëri, Christopher Hill, ka rrëfyer në “Exclusive” periudhën e pas-komunizmit në Shqipëri dhe ndikimi i SHBA-ve në atë kohë.

Në intervistën për gazetaren e Top Channel, Kristi Gongo, Hill u ndal te zgjedhjet e marsit të vitit 1992, ku u shpreh se Ambasada Amerikane mbështeti hapur Partinë Demokratike të fitonte zgjedhjet.

-Çfarë përshtypje krijuat për Ramiz Alinë, Sali Berishën dhe Fatos Nanon?

Hill: Të gjithë ishin aty dhe ishin njerëz me të cilët unë kisha të bëja. Sigurisht, njerëzit të gjithë ishin të mirë me mua, përfshirë Ramiz Alinë. Ai ishte shumë i mirë. Zoti Bufi, i cili ishte përgjegjës për këtë qeveri tranzitore. Berisha ishte shumë pozitiv ndaj amerikanëve. Qartësisht, ai do të luante një rol të madh; nuk kisha asnjë ide se cili do të ishte pozicioni i tij, por do të ishte një faktor kryesor. Dhe Fatos Nano ishte interesant sepse vinte nga sistemi i vjetër, nga Partia e Punës, por pastaj po përpiqej të ishte edhe në sistemin e ri, kështu që kishte një këmbë në të dy sistemet. Mbaj mend që kishte pak skepticizëm për këtë, por duhet t’ju them, kur je një diplomat amerikan, thjesht përpiqesh të bësh gjërat të ndodhin dhe nuk je gati të thuash, ai është i mirë, ai është i keq. Thjesht përpiqesh të njohësh njerëzit.

-Në dijeninë tuaj, çfarë roli kishte Amerika në rrëzimin e regjimit komunist në Shqipëri?

Hill: Epo, mendoj se populli shqiptar luajti rolin në rënien e komunistëve, por është shumë më e lehtë kur je në tranzicion të dish ku po shkon. Dhe mendoj se të kesh një ambasadë amerikane që po hapej, të shohësh flamurin amerikan lart, të shohësh diplomatët amerikanë aktivë… njerëzit kuptuan më mirë se po shkëputeshin nga një sistem për të hyrë në një tjetër. Pra, mendoj se ishte një proces i suksesshëm. Nëse do të shihnin vetëm fundin e një sistemi dhe nuk do të dinin se cili do të ishte sistemi i ri, do të kishte qenë një proces shumë më i vështirë. Pra, mendoj se kishte vlerë ku u kuptua që jo vetëm populli shqiptar i donte amerikanët, por për më tepër, ajo që amerikanët panë nga populli shqiptar, ne i duam ata gjithashtu.

-Pra ju nuk besoni se lëvizja studentore e Dhjetorit ’90 ishte e nxitur nga Perëndimi?

Hill: Jo, mendoj se ishte autentike. Mendoj se u nxit kryesisht nga studentët që donin të kishin një jetë më të mirë. E dini, llojet e tilla të revolucionit, nëse përpiqesh t’i nxitësh nga jashtë, nuk funksionojnë. Por nëse lindin vetë, dhe kjo padyshim është e vërteta, për Azem Hajdarin dhe gjithë ata njerëz në lëvizjen studentore, ishte diçka që shqiptarët e bënë vetë. Dhe, e dini, duhet të jeni të kujdesshëm me idenë se Ambasada Amerikane mund të vijë dhe pastaj të destabilizojë situatën. Thjesht nuk funksionon kështu. Nuk funksionon kështu.

-Sa ndikuan amerikanët në fitoren e Partisë Demokratike në zgjedhjet e marsit 1992?

Hill: E dini, kishte dy procese zgjedhore. Një ishte në mars ’91 dhe pastaj një tjetër në ’92, mars ’92, dhe kjo ishte vendimtare. Dhe sa rol luajti Ambasada Amerikane në këtë? Nuk mendoj se luajtëm shumë rol. Kishte disa OJQ amerikane, përfshirë Institutin Kombëtar Demokratik dhe Institutin Republikan, dhe ato po jepnin ndihmë. Instituti Ndërkombëtar Republikan po siguronte disa automjete për partitë politike, dhe këto automjete duket se shkuan kryesisht te Partia Demokratike, jo te Partia Socialiste. Dhe kështu, ndoshta ishte e dobishme të kishin disa automjete, në mënyrë që politikanë si Eduard Selami, i cili ishte shumë aktiv në atë kohë, një mik i mirë atëherë, mendoj se ishte Selami që sugjeroi që të bëhej kjo pritje e madhe për sekretarin Baker në Sheshin Skënderbej. Pra, bëmë gjëra së bashku, por e dini, kjo ishte krejt për popullin shqiptar. Po përpiqeshim të siguronim shqiptarët se ne do të jemi këtu për qëndrueshmëri, jo vetëm për të ngritur një ambasadë të përkohshme. Filluam të ofronim ndihmë për njerëzit që, për shembull, ishin përjashtuar nga shtëpitë e tyre nga sistemi komunist, dhe ndihmuam me arsim dhe trajnim. Dhamë asistencë përmes Agjencisë sonë për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), dhe gjithashtu, mendoj se shumë e rëndësishme, kishim një lloj kontakti me qeverinë. Mbaj mend që flisja me Ylli Bufin dhe i shpjegoja atij se si një amerikan në Shqipëri, gjëja më me vlerë që mund të bëja për të, ishte t’i shpjegoja se si njerëzit në Uashington po i shohin gjërat, çfarë ishte e rëndësishme për ta dhe çfarë jo, gjëra të tilla. Mendoj se i dhamë disa këshilla të mira njerëzve. Më pëlqen të mendoj që po e bëmë.

 

Po ndodh...

Dua të lexoj më shumë lajme

ide

top

receta Alfa

TRENDING

shërbime

  • POLICIA129
  • POLICIA RRUGORE126
  • URGJENCA112
  • ZJARRFIKESJA128