Ligji i ri shkakton trazira në Irak, gratë tani nuk kanë më të drejtë vote në martesat e tyre

5 Dhjetor 2025, 14:39 / BOTA ALFA PRESS

Ligji i ri shkakton trazira në Irak, gratë tani nuk kanë më

Ligji i familjes, i rishikuar së fundmi në Irak, po shkakton shqetësim ndërkombëtar, pasi prezanton dispozita që përforcojnë pabarazinë ligjore midis burrave dhe grave.

Sipas Human Rights Watch, “Kodi i ri i Statusit Personal”, Kodi i Statusit Personal Xha’afari, i miratuar nga parlamenti irakian më 27 gusht 2025, u jep burrave kontroll më të madh mbi fusha të rëndësishme si martesa, divorci, kujdestaria e fëmijëve dhe trashëgimia.

Amendamenti i shkurtit 2025 u lejon çifteve të zgjedhin nëse martesa e tyre do të rregullohet nga Ligji i Statusit Personal i vitit 1959 apo nga kodi i ri, i cili bazohet në shkollën shiite të ligjit islamik.

Megjithatë, kuadri i ri përfshin dispozita që minojnë të drejtat themelore të grave. Ndër të tjera, i lejon një burri të ndryshojë në mënyrë të njëanshme statusin ligjor të martesës, pa dijeninë ose pëlqimin e gruas, dhe të vazhdojë me një divorc pa e njoftuar atë.

Përveç kësaj, kujdestaria e fëmijëve i transferohet automatikisht babait kur fëmijët mbushin moshën shtatë vjeç, pavarësisht nga interesat më të mira të fëmijës.

Edhe pse një sërë dispozitash edhe më ekstreme u tërhoqën pas reagimeve të forta nga organizatat e grave, përfshirë një dispozitë që do të kishte ulur moshën minimale të martesës për vajzat në 9 vjeç , kodi i ri vazhdon të anulojë të drejtat e fituara me mund.

“Kodi i ri i Statusit Personal e institucionalizon më tej diskriminimin ndaj grave, duke i lënë ato ligjërisht qytetare të dorës së dytë”, tha Sarah Sanbar, studiuese për Irakun në Human Rights Watch. Grupet e grave në vend po bëjnë thirrje për shfuqizimin e menjëhershëm të ligjit, duke thënë se ai përforcon një perceptim që i trajton gratë si “shtojca të burrave” dhe jo si anëtare të barabarta të shoqërisë.

Një rast konkret është Ghazal H., e cila, dhjetë vjet pas divorcit të saj, u informua se ish-burri i saj kishte ngritur padi që kodi i ri të zbatohej në mënyrë retroaktive në martesën e tyre, duke kërkuar t’i hiqte kujdestarinë e djalit të tyre dhjetëvjeçar.

Ajo përshkroi vite të tëra dhune në familje, të cilat madje çuan në një abort, dhe theksoi se ish-burri i saj ishte dënuar për rrahjen e saj. Megjithatë, ligji i ri i lejon atij të kërkojë kujdestarinë, edhe pse martesa ishte lidhur sipas kuadrit të mëparshëm ligjor.

Problemi ka rrënjë më të thella, pasi Iraku mbetet pa një ligj mbi dhunën në familje (përveç në Rajonin e Kurdistanit), ndërsa ligji penal aktual ende i lejon burrit të “disiplinojë” gruan e tij dhe ofron dënime të reduktuara për krimet e kryera për “arsye nderi”.

Organizatat e të drejtave të njeriut paralajmërojnë se kodi i ri nuk është vetëm një çështje e grave, por një problem shoqëror që rrezikon të përjetësohet në brezat e ardhshëm.

Po ndodh...

ide